📝📝هیچکس قاتل و جانی و سارق به دنیا نمی‌آید
💢حجت الاسلام غلامرضا رضایی تربقان در یادداشتی بیان داشت؛ یکی از مسائل مهم در جامعه‌ی ما که باید توجه خاصی به آن شود موضوع جرم و جنایت و بزهکاری است. و هر چه جلوتر می‌رویم آمار جرائم اجتماعی افزایش می‌یابد و موجی از نگرانی را در محافل رسانه‌ای و کارشناسی کشور ایجاد کرده است.
مسائل اخلاقی و بحران‌های اجتماعی افزایش یافته و آمار طلاق نسبت به ازدواج بیشتر شده‌است. طلاق، آدم‌ربایی، آدم‌کشی و خشونت‌هایی که در گوشه و کنار کشور رخ می‌دهد مشکل بزرگی برای جامعه ایجاد کرده است. امروزه مسئله بزهکاری جوانان، نوجوانان به صورت یکی از حادترین مسائل اجتماعی درآمده. زیرا بزهکاری پدیده‌ای طبیعی و ذاتی نیست و هیچ نوجوان بزهکاری در هنگام تولد مجرم به دنیا نمی‌آید.
همیشه چندین علت دست به دست یکدیگر داده و باعث بروز بزه و جنایت در افراد می‌شود.
🔹مهم‌ترین عامل بزهکاری در نوجوانان فقر، بیکاری، تنگدستی، فشارهای مالی، عدم تربیت صحیح، فروپاشی خانواده، عدم دسترسی به امکانات اولیه، عدم پایبندی به دین و اعتقادات و نیز عوامل اجتماعی و اقتصادی که آنها را به نوعی به سوی انحراف و کج روی‌های گوناگون از قبیل دزدی، فحشا، اعتیاد، خشونت‌های شدید و حضور در محیط‌های ناسالم اجتماعی می‌کشاند.
متاسفانه جامعه به سمت اباحه‌گری پیش می‌رود، کلیت جامعه خوب است. اما میزان کمی میکروب کافیست تا جامعه را به نابودی بکشاند
متأسفانه مسئولین امر کار را ساده گرفته‌اند و بیشتر به سیاست و سیاست بازی پرداخته‌اند، در حالی که این معضل دست کمی از معضلات اقتصادی و سیاسی ندارد. در حال حاضر دستگاه قضا به خاطر وجود پرونده‌های زیاد، عریض و طویل شده و در شهرها شاهد ساخت زندان‌های جدید هستیم، آن هم در کشور اسلامی که خود زنگ خطری برای جامعه است.
کشور هلند در سال‌های گذشته بخشی از زندان‌های خود را به کشور نروژ و بلژیک اجاره داد و بسیاری از زندان‌های هلند تعطیل شده‌اند و بعضی از این زندان‌ها که شکل و ساختار مناسبی دارند، به هتل یا آپارتمان مسکونی تبدیل شده‌اند.
کشورهای شمال اروپا مانند؛ سوئد، فندلان، دانمارک و نروژ هم به تقلید از هلند، تمرکزشان را روی توانبخشی، آموزش و کرامت انسانی گذاشته و سوئد هم به شکل مشابه ای موفق شد پنجاه و شش زندان خود را تعطیل کند، امید که در کشور ما هم روزی به چنین سطحی از آموزش و فرهنگ‌سازی برسیم که چیزی به نام زندان و زندانی نداشته باشیم.
🔹مبارزه با جرم و جنایت تنها با دستور و تهدید یا تشدید مجازات بزهکاران صورت نخواهد گرفت بلکه مبارزه با وقوع ناهنجاری که جرم است. نیازمند یک برنامه‌ریزی کامل به ویژه در بستر اقتصادی است زیرا بستر اقتصادی وقوع جرم مسئله مهمی است که کمتر به آن توجه شده در حالی که بیشترین توجه را نیاز دارد.
🔹یکی از مهم ترین کارها در زمینه‌ی کاهش جرم پیشگیری است، معمولا تنها سازمان‌هایی که مسئول در رابطه با بزهکاری هستند نیروی انتظامی و بهزیستی است. در صورتی که پیشگیری دارای زمینه‌ها و بسترها و زیرساخت‌هایی است که مسئولیت آن بر عهده‌ی همه‌ی جامعه است به خصوص دولت و نهادهای فرهنگی و حوزه‌های علمیه، مدارس و دانشگاه‌ها که ضعف آنها مشهود است.
می‌گویند منبر را از چوب درخت گردو می‌سازند که بسیار محکم و با کیفیت است و میوه و سایه‌ی خوبی دارد. اما درخت چنار میوه و سایه‌ی درست حسابی هم ندارد و از آن چوبه دار می‌سازند. دعوای این دو درخت در شعر استاد شهریار شنیدنی است.
گفت با طعنه منبری به چنار
سرفرازی چه می‌کنی؟ بی‌بار
نه مگر ننگ هر درختی تو؟
کز شما ساختند چوبه‌دار
پس برآشفت آن درخت دلیر
رو به منبر چنین نمود اخطار
گفت گر منبر تو فایده داشت
کار مردم نمی‌کشید به دار
متأسفانه در سال‌های اخیر فرهنگ سازی، نه برای خانواده و نه برای دانشگاه‌ها و مدارس و نه از طریق رسانه ملی انجام نشده. فرهنگ سازی یعنی مردم را عاطفی، مهربان، انسان‌دوست، خداپرست و موحد و متعهد به اخلاق بار آوردن است.
🔰دینداری و کاهش جرم
یکی از عواملی که در پیش گیری یا کاهش جرم اجتماعی تاثیر به سزایی دارد دین داری و ایمان به خداوند است.
هنگامی که آدمی دور از چشم آشنایان، همسایگان و دیگران است، نه قانون و نه افکار عمومی و نه هیچ چیز اجتماعی دیگر، کارهای وی را کنترل نمی‌کند بلکه در این حالت کنترل کار در پرتوی ایمان به قدرتی صورت می‌گیرد که در همه‌ی مکان‌ها و زمان‌ها شاهد آدمیان است و به رفتار پسندیده و نیک پاداش می‌دهد و بدی گناهان را مجازات می‌کند.
دانشمندی می‌گوید؛ پرورش درست مذهبی که بر مبنای علمی استوار باشد و داشتن ایمان کامل بزرگ‌ترین عامل بازدارنده جنایی است. همچنین فروید و رایزمن معتقدند عواملی وجود دارد که انسان را به طور درونی از کارهای نامشروع و خلاف باز می‌دارند و یکی از مهم ترین این عوامل «دین» است.
دین با ایجاد یک سامانه کنترل درونی قوی در انسان‌ها آن ها را از انجام کارهای خلاف و نامشروع بازمی‌دارد و سبب می‌شود که آدمی خود را از نظر درونی کنترل کند، این قوی‌ترین و موثرترین کنترل است آن هم بدون هزینه‌ی نیروی انتظامی.
علامه‌ی طباطبایی (ره) نیز می‌فرماید: هر چند قوانین و مقررات عادلانه‌ای وضع شود و احکام جزائی سخت و تهدید کننده هم وجود داشته باشد در عین حال جلوی تخلف و ارتکاب جرم را جز به وسیله‌ی اخلاق فاضله انسانی نمی‌توان گرفت.
قوانین و مقررات از تخلف و نافرمانی در امان نمی‌ماند مگر این که بر پایه‌ی اخلاق فاضله انسانی قرار داده شود و اخلاق نمی‌تواند سعادت انسان را تضمین کند و او را به کارهای شایسته وا دارد جز در صورتی‌که متکی بر توحید باشد.
در پرتو دین داری به گونه‌ای انسان پرورش می‌یابد که وی نه تنها در حضور دیگران بلکه در خلوت نیز از جرم و گناه می‌پرهیزد.
🔰جرم و بیکاری
یکی از مهم‌ترین و اثرگذارترین عوامل بر ایجاد جرم، پدیده‌ی بیکاری است زیرا بیکاری سبب فقر، نابرابری درآمد، مهاجرت، اختلاف خانوادگی و... می‌شود. گفته شده ذهن آدم بیکار دکان شیطان است، بنابراین آدم بیکار هم به جهت مشکلاتی که بیکاری برای فرد فراهم می‌آورد و او را وادار به اقداماتی مجرمانه می‌کند و هم به علت وسوسه‌هایی که افراد هم درد (بیکار) برای او ایجاد می‌کنند زمینه‌های ارتکاب بزه را در جامعه فراهم می‌آورد و این ریشه اکثر جرائم ارتکابی در جامعه‌است.
افراد هویت خود را در موقعیت کاری که دارند جستجو می‌کنند و هرگاه برای تمام افراد جویای کار شغلی یافت شود. آنگاه انگیزه آنها برای بروز جرم و جنایت کاهش می‌یابد،.
🔰فقر مطلق
فقر یکی از موثرترین عوامل در بروز جرم است به این ترتیب که هنگامی که فرد در شرایط سوء تغذیه، عدم دسترسی به امکانات بهداشتی و آموزشی، عدم وجود سرپناه مناسب برای زندگی و شرایطی مشابه قرار گیرد، به ناچار گزینه فعالیت های غیرقانونی (ارتکاب جرم) را انتخاب می کند.
در ادبیات دین ما فقر عامل تمام فسادهاست. «الفقرُ موت الاکبر» در روایت اسلامی، آن فقری که مذمت شده فقر اقتصادی است.
امام علی (ع) به فرزندش محمد بن حنفیه فرمود: فرزندم از فقر بر تو می‌ترسم از آن به خدا پناه ببر چرا که فقر دین انسان را ناقص و عقل و فکر او را مضطرب و مردم را نسبت به او و او را نسبت به مردم بدبین می‌سازد.
در جای دیگر علی (ع) می فرماید؛ قبر بهتر از فقر و تهیدستی است. گرچه فقر به دو صورت بیان می‌شود؛ فقر مطلق و فقر نسبی.
منظور از فقر مطلق آن فقری است؛ که فرد برای به دست آوردن حداقل نیازهای غذایی و بهداشتی خود در مضیقه باشد. و منظور از فقر نسبی آن نوع فقری است که؛ فرد حداقل نیازها را داشته باشد اما در مقایسه با سایر افراد جامعه فقیر است. مبنای ما در اینجا فقر مطلق است
🔰محیط فاسد
بدون تردید یکی از زمینه‌های گناه، محیط فاسد و ناپاک است همانگونه که مکان زباله‌های محل موجب پیدایش و رشد میکروب است در آنجا که فساد همه جای محیط را فرا گرفته و انسان نمی‌تواند آن محیط را عوض کندـ بلکه خود و خانواده‌اش در خطر آلوده شدن قرار می‌گیرد از این محیط ناپاک باید دوری گزیند و چنانچه در محیط فاسد بمانیم و تحت تاثیر آن قرار گیریم ممکن است دچار بزه و جرم شویم. محیط فاسد نقش به سزایی در انحراف و گناه و آلودگی انسان دارد.
🔰 بی حیایی و پرده‌دری
یکی از عوامل تباهی محیط بی‌شرمی و پاره کردن پرده‌ی حیاست، لذا برای پاک سازی و پاک نگه داشتن محیط باید حیای اسلامی را حفظ کرد. مساله حیا در قرآن با تعبیرات گوناگونی سخن گفته، حیا در زبان، حیا در راه رفتن، حیا در شرکت در مجالس مهمانی، حیا در نگاه‌کردن، حیا در لباس‌پوشیدن، حیا در امور اقتصادی، حیا در سخن گفتن.
کوتاه سخن این که اگر آن گونه که اسلام فرموده به صفت نیک حیا در تمام ابعادش توجه شود و عملا رعایت گردد موجب پاک سازی محیط می‌گردد. چنان چه شکستن مرز حیا زمینه‌ساز و گسترش دهنده‌ی فساد محیط خواهد بود.
✍غلامرضا رضایی تربقان
🔹لینک کوتاه:
https://gitionline.ir/?p=85310
🌐منبع خبر
🔻روزنامه آوای کاشمر، شماره 858، صفحه5
🔻خبرگزاری گیتی آنلاین _ کدخبر85310
به نام خدا